Wycena aktuarialna najczęściej związana jest wyceną rezerw na świadczenia pracownicze. Do najczęściej wycenianych rezerw na świadczenia pracownicze należą:
– rezerwy na odprawy emerytalne,
– rezerwy na odprawy rentowe,
– rezerwy na odprawy pośmiertne,
– rezerwy na nagrody jubileuszowe,
– rezerwy na niewykorzystane urlopy,
– ekwiwalent energetyczny,
– zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.
Zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości nr 19 „Świadczenia pracownicze” zaleca się, aby wycena powyższych rezerw była wyceną aktuarialną tzn. takiej wyceny powinno dokonać wyspecjalizowane biuro aktuarialne, które z pomocą aktuariusza prawidłowo oszacuje wysokość tych rezerw. Ustalenie kwot rezerw oparte jest na szeregu założeń, zarówno co do warunków makroekonomicznych, jak i założeń dotyczących rotacji pracowników, ryzyka śmierci i innych, dlatego tak istotne jest powierzenie ustalenie tych parametrów aktuariuszowi – pozwoli to uniknąć niedoszacowania/przeszacowania wysokości księgowanych bilansowo kwot z tytułu rezerw pracowniczych.
Wyceny aktuarialne to nie tylko rezerwy na świadczenia pracownicze. Do najczęściej przeprowadzanych wycen aktuarialnych zalicza się:
– wyceny przedsiębiorstw,
– wyceny marek i znaków towarowych,
– wycena utraty wartości aktywów,
– wyceny opcji na akcje i warrantów,
– wyceny kredytów lub obligacji w skorygowanej cenie nabycia,
– wyceny programów motywacyjnych.
Stopień złożoności, potrzeba ustalenia szeregu założeń czy dokonania skompilowanych wyliczeń w przypadku powyższych wycen aktuarialnych wymaga dużej wiedzy oraz doświadczenia, dlatego też powyższe wyceny aktuarialne powinny być przeprowadzone jedynie przez wykwalifikowane osoby lub firmy w tym posiadające uprawnienia aktuarialne.
Powyższe wyceny aktuarialne przeprowadzane są zgodnie z poniższymi aktami prawnymi:
– ustawa o rachunkowości,
– Krajowy Standard Rachunkowości (KSR 6),
– Międzynarodowy Standard Rachunkowości (MSR 19),
– Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej 2 „Płatność w formie akcji własnych”
– Krajowy Standard Rachunkowości (KSR 4) „Utrata wartości aktywów”
– Międzynarodowy Standard Rachunkowości (MSR 39) „Instrumenty finansowe, ujmowanie i wycena”