Wycena aktuarialna – elementy raportu aktuarialnego

Zasady, jakie powinny być stosowane podczas przygotowywania raportu z wyceny aktuarialnej zawiera Krajowy Standard Aktuarialny 1/2015 „Wycena zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych” (KSA 1).  Określa on minimalne wymagania stawiane przed raportem z wyceny aktuarialnej.

Ponadto określa on i ujednolica zasady postępowania, jakie powinny być stosowane przez aktuariuszy – członków Polskiego Stowarzyszenia Aktuariuszy podczas wykonywania wyceny aktuarialnej. Jego celem jest także ujednolicenie raportów aktuarialnych oraz zwiększenie ich czytelności zarówno dla klienta, biegłego rewidenta, jak i przyszłego aktuariusza.

Zgodnie z KSA 1, w raporcie z wyceny aktuarialnej powinny zostać zawarte następujące informacje:

– założenia przyjęte przez aktuariusza,
– metodologia wyceny,
– wyniki wyceny (przedstawione w taki sposób, aby możliwe było zweryfikowanie przyjętych założeń i przedstawionych wyników przez osobę o odpowiednich kompetencjach),
– uzasadnienie przyjętych przez aktuariusza założeń.

Raport z wyceny aktuarialnej powinien również zawierać:

– określenie, z jakim standardem zgodna jest prezentacja wyników,
– jednoznacznie określenie, czy raport aktuarialny jest zgodny z KSA 1,
– opis świadczeń pracowniczych, dla których przygotowywana jest wycena przyszłych zobowiązań,
– opis danych o pracownikach jednostki, które używane są do obliczeń,
– założenia, jakie zostały użyte do obliczeń wraz z uzasadnieniami,
– opis modelu prawdopodobieństwa użytego do wyceny,
– odejścia pracowników w wyniku zaplanowanej restrukturyzacji,
– śmiertelność pracowników,
– przejścia na rentę wśród pracowników,
– przejścia pracowników na emeryturę,
– datę sporządzenia wyceny aktuarialnej tj. imię, nazwisko oraz podpis osoby dokonującej wyceny aktuarialnej, a w przypadku aktuariusza – numer wpisu do rejestru aktuariuszy.

Jeżeli natomiast jednostka zleci przygotowanie wyceny wg wariantu porównawczego rachunku zysków i strat, raport powinien zawierać dodatkowo poniższe elementy:

a) wynagrodzenia – koszty bieżącego i przeszłego zatrudnienia w części związanej z tzw. wartością brutto wynagrodzenie – bez ZUS-u pracodawcy,

b) pozostałe koszty rodzajowe – są to koszty bieżącego i przeszłego zatrudnienia dla świadczeń na rzecz osób trzecich, które nie są zaliczane do wynagrodzeń i świadczeń dla pracowników jednostki, np. odprawy pośmiertne, odpisy Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych dla emerytów oraz inne świadczenia dla emerytów),

c) ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia – są to koszty bieżącego i przeszłego zatrudnienia powiązane z tzw. ZUS-em pracodawcy,

d) inne przychody lub koszty operacyjne – są to zyski i straty aktuarialne z uzgodnienia bilansu otwarcia z bilansem zamknięcia,

e) koszty finansowe/odsetki – to przeniesione odsetki netto od zobowiązania netto z uzgodnienia bilansu otwarcia z bilansem zamknięcia.